Diabetes atau diabetes mellitus ialah gangguan kronik dalam metabolisme glukosa (gula) yang berlaku akibat penghasilan atau penggunaan insulin yang tidak mencukupi. Insulin ialah hormon yang dihasilkan oleh sel khusus (sel beta dalam pulau Langerhans) di pankreas, yang membolehkan badan menggunakan dan menyimpan glukosa dengan betul.
Kekurangan insulin menyebabkan badan tidak dapat memetabolismekan glukosa dengan baik, mengakibatkan peningkatan paras gula dalam darah dan air kencing, kekerapan kencing yang bertambah, rasa dahaga dan lapar yang berlebihan, kelemahan, serta penurunan berat badan.
Pra-diabetes
“Pradiabetes” ialah keadaan di mana paras glukosa darah lebih tinggi daripada normal tetapi belum lagi menghidap diabetes. Orang yang menghidap pradiabetes mempunyai glukosa puasa yang terjejas (6.1 hingga kurang daripada 7mmol/l). Pesakit diabetes mempunyai paras glukosa darah puasa lebih daripada 7mmol/L.
Penyelidikan terkini menunjukkan bahawa beberapa kerosakan jangka panjang pada tubuh, terutamanya pada jantung dan sistem peredaran darah, mungkin sudah berlaku pada peringkat pra-diabetes. Kebanyakan individu mungkin tidak menyedari bahawa mereka pradiabetik; selalunya, kerosakan tersebut belum cukup meluas untuk disedari atau dirasai.
Bagaimana diabetes dikaitkan dengan penyakit kardiovaskular (CKD).
Penyakit kardiovaskular (PKV) adalah komplikasi utama dan punca utama kematian pramatang dalam kalangan pesakit diabetes – sekurang-kurangnya 65% pesakit diabetes meninggal dunia akibat penyakit jantung atau strok. Orang dewasa yang menghidap diabetes, dua hingga empat kali lebih berkemungkinan mendapat penyakit jantung atau mengalami strok berbanding orang yang tidak menghidap diabetes.
Perubahan gaya hidup dalam diabetes
- Diet yang sihat dan berkhasiat
Kunci kepada diet yang sihat adalah dengan mengambil banyak buah-buahan dan sayur-sayuran segar yang kaya dengan serat setiap hari. Cuba pelbagaikan buah-buahan dan sayur-sayuran. Semakin banyak warna pada pinggan anda, semakin baik. Hadkan pengambilan nasi anda dan makan nasi perang berbanding nasi putih apabila boleh. Pilih roti bijirin penuh berbanding roti putih.
- Senaman yang kerap
Kajian Program Pencegahan Diabetes yang baru selesai oleh ADA (Persatuan Diabetes Amerika) secara konklusif menunjukkan bahawa pesakit pradiabetes boleh mencegah perkembangan diabetes jenis 2 dengan meningkatkan tahap aktiviti fizikal mereka. Mereka mungkin juga dapat mengembalikan paras glukosa darah mereka ke julat normal.
Suplemen nutrisi
- Asid Alfa Lipoik (ALA)
ALA telah digunakan lebih 30 tahun di Eropah untuk merawat kerosakan saraf pada pesakit diabetes. Keadaan ini, dikenali sebagai neuropati diabetik, sering sangat menyakitkan dan biasanya berlaku pada individu yang menghidap diabetes yang tidak terkawal untuk tempoh lama. Neuropati mungkin sebahagiannya disebabkan oleh kerosakan radikal bebas pada saraf akibat paras glukosa darah yang tidak dikawal dengan baik.
Sebagai antioksidan, ALA membantu mencegah kerosakan tersebut. Selain itu, kerana kesannya terhadap metabolisme glukosa, ALA mungkin meningkatkan keberkesanan insulin dalam menurunkan paras gula darah. ALA juga didapati dapat meningkatkan aliran darah ke saraf.
Dalam mesyuarat antarabangsa mengenai neuropati diabetik pada tahun 1995 di Munich, Jerman, beberapa penyelidik melaporkan hasil kajian di mana ALA membalikkan kerosakan pada saraf, jantung dan mata pesakit diabetes. Kebanyakan kajian ini datang dari universiti-universiti Eropah. Penemuan menunjukkan bahawa ALA melindungi tubuh melalui tindakan antioksidan dan antiglikemiknya. Persidangan tersebut merumuskan bahawa ALA merupakan agen pilihan untuk mencegah komplikasi diabetes, termasuk neuropati, kardiomiopati dan retinopati.
ALA juga membantu meningkatkan penggunaan glukosa oleh sel otot. Ia merangsang pengangkut glukosa untuk bergerak dari bahagian dalam sel ke membran, sekali gus meningkatkan pengangkutan glukosa. Tindakan ini berlaku secara bebas daripada insulin.
Sumber diet utama ALA ialah bayam, daging (hati) dan yis bir. ALA juga disintesis oleh sel-sel kita, tetapi jumlah yang dihasilkan secara semula jadi berkurangan apabila kita semakin tua. Kajian menunjukkan sumber-sumber ini berada di bawah paras optimum untuk perlindungan maksimum, terutamanya apabila kita semakin tua.
- Biotin
Biotin ialah vitamin B larut air yang membantu dalam pembentukan dan pengoksidaan asid lemak serta karbohidrat. Dalam kalangan pesakit diabetes, sel biasanya kurang sensitif terhadap insulin, menyebabkan paras gula darah meningkat. Suplemen biotin terbukti dapat meningkatkan kepekaan insulin dan merangsang aktiviti enzim glukokinase.
Glukokinase ialah enzim yang bertanggungjawab untuk langkah pertama dalam penggunaan glukosa oleh hati. Kepekatan glukokinase dalam pesakit diabetes adalah sangat rendah. Menambah diet dengan Biotin meningkatkan aktiviti glukokinase dan membantu menurunkan paras gula darah.
- Asid Gamma Linolenik (GLA)
Dalam neuropati diabetik, kehilangan fungsi saraf boleh membawa kepada ulserasi, gangren, amputasi dan komplikasi serius lain. Kekurangan aliran darah serta oksigen ke saraf (mikrosirkulasi saraf) dipercayai menjadi punca utama. Kajian menunjukkan bahawa Gamma Linolenic Acid (GLA) berpotensi meningkatkan aliran darah ke saraf diabetik dan seterusnya memberi kesan positif terhadap neuropati diabetik.
Ketiga-tiga suplemen ini sesuai untuk pesakit diabetes, pra-diabetes dan orang yang secara amnya bimbang tentang paras gula darah mereka. Semua suplemen yang disebutkan di atas boleh dibeli secara berasingan atau dalam kombinasi.
Walau bagaimanapun, menurut Dr Lester Packer, saintis penyelidik antioksidan terkemuka di dunia yang juga merupakan saintis kanan di Makmal Lawrence Berkeley, dan Ketua Makmal Packer di Universiti California, mengambil suplemen Asid Alfa Lipoik melebihi 100 mg setiap hari perlu disertakan dengan Biotin kerana Asid Alfa Lipoik boleh bersaing dengan Biotin dan mengganggu aktiviti Biotin dalam badan.